Khẩu súng ĐKZ do Mỹ sản xuất, viện trợ cho Pháp từ năm 1950. Đây là một trong những chiến lợi phẩm do Đại đoàn 308 thu được của địch trong Chiến dịch Tây Bắc 1952. Đồng chí Trần Đình Hùng đã dùng khẩu súng này chiến đấu lập nhiều chiến công trong Chiến dịch Điện Biên Phủ.
Đồng chí Trần Đình Hùng Quê xã Cảnh Thụy, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang. Nhập ngũ tháng 7-1950, Xuất thân từ một gia đình nông dân nghèo, vào bộ đội, Trần Đình Hùng mới được học chữ. Từ tháng 7-1950 đến tháng 5-1954, đồng chí đã tham gia tất cả các chiến dịch lớn của Đại đoàn 308 ở Bắc Bộ, cùng đồng đội phát huy truyền thống “Chân đồng vai sắt, đánh giỏi bắn trúng” của bộ đội pháo binh; chiến đấu dũng cảm, mưu trí, dù khó khăn, ác liệt đến đâu cũng kiên quyết bám giữ trận địa.
Trong Chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954, khẩu đội của đồng chí làm nhiệm vụ phòng ngự ở đồi 106. Địch tập trung một tiểu đoàn, có máy bay và đại bác yểm trợ, tiến công lên trận địa phòng ngự của đơn vị (chỉ có một khẩu ĐKZ và một tiểu đội bộ binh gồm 20 đồng chí). Thấy lực lượng ta ít, một số anh em lo ngại, vừa động viên anh em củng cố công sự, vừa đi tìm trong các hầm, hào, lô cốt địch, nhặt được 40 quả lựu đạn đem về phân phát thêm cho khẩu đội.
Tuy nhiên, khi quân địch tiến lên, súng ĐKZ của đồng chí Trần Đình Hùng bị hỏng kính ngắm vì đạn pháo địch. Không nản chí, Trần Đình Hùng đã ngắm mục tiêu qua nòng súng điều chỉnh hướng về quân địch, nạp đạn và hô xạ thủ bắn. Ngay từ phát thứ nhất đã trúng đội hình địch. Một số địch thương vong, số còn lại vội dừng lại, kêu gọi nhau rối rít. Sau một hồi nghe ngóng, địch lại lổm ngổm bò lên. Lần này đồng chí chờ cho chúng đến thật gần mới bắn, vừa sát thương được nhiều, vừa uy hiếp tinh thần địch. Cứ thế liên tiếp nhiều lần, bọn địch xông lên, lần nào cũng bị đạn pháo ĐKZ của khẩu đội Trần Đình Hùng bắn trúng đội hình, buộc địch phải ra xa. Biết không làm gì nổi, địch gọi pháo bắn ác liệt vào trận địa của khẩu đội. Anh em thương vong nhiều, Trần Đình Hùng đặt nòng pháo lên miệng chiến hào vẫn tiếp tục bắn, giữ vững trận địa. Khẩu đội ĐKZ do đồng chí chỉ huy đã diệt tại chỗ 40 tên địch, phá hủy một súng cối 81mm.
Khi đánh vị trí 311B, chân súng ĐKZ bị hỏng, do bắn nhiều nên nòng súng đã nóng bỏng. Không ngần ngại, đồng chí lấy mảnh vải bạt dùng để bọc nòng súng ĐKZ, lót nòng súng vác lên vai, bò lên bờ hào để đồng đội nạp đạn bắn, diệt nhiều hỏa điểm và binh lính địch, chi viện cho xung kích phát triển thuận lợi. Lúc gần diệt xong đồn, đồng chí đang chuẩn bị ngắm bắn một hỏa điểm thì bị thương vào đầu và cánh tay, nhưng đồng chí vẫn cố gắng chịu đựng, bắn diệt được hỏa điểm địch rồi mới chịu băng bó. Hành động dũng cảm của Trần Đình Hùng được đơn vị nêu gương học tập.
Trần Đình Hùng đã được tặng thưởng 3 Huân chương Chiến công (hai Huân chương hạng Nhì, một Huân chương hạng Ba), bốn lần được trung đoàn, đại đoàn khen và bầu là Chiến sĩ thi đua của đại đoàn. Ngày 7-5-1956, đồng chí được tặng thưởng Huân chương Quân công hạng Ba và phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
Khẩu súng ĐKZ đã luôn kề vai sát cánh với Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Trần Đình Hùng trong suốt những chặng đường chiến đấu đầy vinh quang. Khẩu súng đã được gìn giữ, trưng bày trang trọng tại Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam suốt những năm qua, sau khi nó đã làm tròn nhiệm vụ lịch sử tại chiến trường Điện Biên Phủ./.
(Trích theo cuốn: "Kỷ vật chiến sĩ Điện Biên", Nxb Quân đội nhân dân, năm 2024)
Trường Giang